Kulawizna u krów. Najczęstsze przyczyny oraz profilaktyka.
Kulawizna krów występuje praktycznie w każdym gospodarstwie hodującym bydło mleczne. Szacuje się, że choroby racic stanowią trzecią co do wielkości przyczynę strat finansowych ponoszonych przez właściciela. Schorzenie może mieć podłoże genetyczne bądź środowiskowe. Jednak najczęściej jest ono spowodowane negatywnym oddziaływaniem wielu czynników jednocześnie.
Należy pamiętać, że wystąpienie kulawizny to nie tylko bardzo silny ból i pogorszenie dobrostanu krów. Choroby racic wpływają również na obniżenie produkcji mleka, problemy w rozrodzie, zwiększone brakowania krów, wyższy wydatek na opiekę weterynaryjną oraz nadplanowy czas poświęcony chorym zwierzętom. Wszystkie te czynniki powodują dodatkowe straty ekonomiczne w produkcji mleka. Poznaj główne czynniki powodujące wystąpienia kulawizn w stadzie bydła i dowiedz się jak im przeciwdziałać.
Uwarunkowania genetyczne
Badania naukowe potwierdziły istnienie zróżnicowania genetycznego między i wewnątrz rasowego w odniesieniu do wielu dysfunkcji układu ruchu krów. Ponadto stwierdzono pozytywną korelację genetyczną między wydajnością mleczną a stanem układu lokomotorycznego krów. To dowodzi, że wystąpieniom kulawizn można przeciwdziałać nie tylko poprzez poprawę sposobu utrzymania zwierząt, lecz również dzięki właściwej pracy hodowlanej.
Właściwe żywienie
Spośród środowiskowych czynników, kluczową rolę w kondycji aparatu ruchowego krów odgrywa żywienie oraz warunki utrzymania zwierząt. Często to właśnie błędy w zbilansowaniu dawek pokarmowy decydują o rozwoju kulawizn. Szczególnie dotyczy to nadmiaru węglowodanów w dawce pokarmowej. Zarówno niedobór jak i nadmiar składników mineralnych może negatywnie oddziaływać na stan aparatu ruchowego krów. Badania wskazują, że najbardziej kluczowe dla produkcji keratyny są: wapń, siarka, miedź, witaminy i cynk. Do ograniczenia rezerw tego ostatniego, a co za tym idzie zwiększenia podatności na wystąpienie kulawizny, może przyczynić się także stres oraz dotkliwy ból. Innym ważnym mikroskładnikiem diety jest miedź. Odpowiada ona za jakość mikrofilamentów keratynowych, z których zbudowany jest róg racicowy.
Wielkość stanowisk i rodzaj podłoża
Sposób zaprojektowania obór wolnostanowiskowych ma wpływ na stan zdrowia oraz produkcyjność krów mlecznych. Podłoże takie jak beton i słabej jakości gumowe materace sprzyjają urazom stawów skokowych. Zwierzęta zmuszone do leżenia na twardym podłożu, spędzają mniej czasu na odpoczynku w ciągu dnia. Ma to bezpośrednie przełożenie na zwiększoną częstość dysfunkcji układu ruchu. Aby krowy chętnie odwiedzały stanowiska do leżenia, warto też zadbać, by nie ograniczały ich ruchów.
Podczas wstawania krowy potrzebują dużej swobody ruchu na tzw. „wymach głową”. Gdy krowa nie ma odpowiedniej przestrzeni, skutkiem mogą być otarcia lub zranienia. Jednocześnie należy pamiętać, że ważnym czynnikiem ograniczającym uszkodzenia rogu racicowego są też czyste i suche korytarze gnojowe. Zbyt rzadko usuwane odchody prowadzą do rozmiękczenia, a następnie uszkodzenia rogu racicowego. Uszkodzenie integralności rogu racicowego prowadzi do wtargnięcia i rozwoju drobnoustrojów powodujących szereg schorzeń na tle bakteryjnym.
Badania wskazują, że najlepszym materiałem na podłoże do legowisk jest piasek. Łatwo dostosowuje się do kształtu krowy, stwarzając dobre warunki wypoczynku. Dodatkowo ułatwia odprowadzanie odchodów płynnych ze stanowiska, co zapewnia lepszą jego higienę. Piasek zapewnia również miękkość i przyczepność ułatwiając kulawej krowie podniesienie się. Użycie piasku na stanowiskach jest kojarzone ze zmniejszonym występowaniem kulawizn.
Straty jakie przynoszą hodowcom choroby racic u bydła mlecznego są znaczne i składają się na nie koszty bezpośrednie oraz „ukryte”. Z ekonomicznego punktu widzenia kulawizna krów jest uznawana za jeden z istotnych czynników powodujących zaburzenia zdrowia bydła mlecznego.
